Van convent naar synode
Er is door de initiatiefnemers van het recent gehouden convent in Veenendaal veel werk verzet voor deze goed geregelde dag. Maar hoe verder na deze bijeenkomst nu onze eerste emoties zijn weggeëbd?
Verdriet
Het heeft ons verdriet gegeven om gedurende deze dag te zien hoe de scheidslijn die door onze kerken loopt alleen maar verder toeneemt. Wie de verschillende bijdragen van de gemeenten wat op zich laat inwerken -Rotterdam-Kralingen, Scheveningen en Urk-Eben Haëzer enerzijds en Dronten, Doesburg en Papendrecht anderzijds, kan niet om de trieste conclusie heen dat de wederzijdse inzet en inbreng fundamenteel tegenovergesteld is.
Goed beschouwd heeft het convent nog weer helderder aan het licht gebracht hoezeer we als kerken een verdeeld huis zijn, waarbij we de waarschuwing van de Heere Jezus wel in gedachten mogen houden: ”Een ieder koninkrijk, dat tegen zichzelf verdeeld is, wordt verwoest; en een iedere stad, of huis, dat tegen zichzelf verdeeld is, zal niet bestaan (Matth. 12:25).”
Verbazing
Zowel met verdriet als met verbazing hebben we kennisgenomen van de diverse peilingen die gedurende deze dag werden gehouden. Nu is er in de politiek een bekende uitdrukking die erop wijst dat peilingen palingen zijn: want welke waarde hebben peilingen nu precies? In elk geval hebben ze een psychologische waarde, zoals ook tijdens en na het convent is gebleken, waar sommigen de afgevaardigden naar de komende generale synode al direct opriepen om in lijn met de uitkomsten te handelen. Maar daarmee lijkt het er op dat peilingen de waarde zouden moeten hebben als van een bindend correctief kerkelijk referendum. Maar willen we een kerk van de peilingen zijn, of beschouwen we de kerk als een pilaar en vastigheid der waarheid (1 Tim. 3:15)?
De snelle en ongepolijste peilingen tijdens het convent onderstrepen hoe noodzakelijk het is dat de aangenomen synoderapporten en conclusies van studiecommissies inzake vrouw en ambt en kerk-zijn duidelijker voor het voetlicht moeten worden gebracht, zodat we allen onze opvattingen daaraan toetsen en zo nodig bijstellen. En niet andersom.
Verontwaardiging
Ons rest ook een zekere verontwaardiging over hoezeer gemakkelijk aan het beginsel van onze Christelijke Gereformeerde Kerken wordt voorbij gegaan, omdat de Heilige Geest zelfs door een moderne en onchristelijke cultuur nieuwe wegen in de tijd schijnt te schrijven. Maar waar we als kerken niet meer aan het beginsel van 1834 en 1892 vasthouden, worden we omgevoerd met alle wind van leer (Ef. 4:14), waarbij een ieder doet wat goed is in zijn eigen ogen (Richt. 21:25).
Zo glijden we als ‘kerken der Scheiding’ verder af op een spoor van gedogen naar legitimeren van wat altijd op grond van Schrift en belijdenis is afgewezen. Waar zo’n weg van ontmanteling en geestelijk verval toe leidt, hebben we helaas al kunnen zien in de (recente) kerkgeschiedenis. Een kerk waarin de postmoderne allergie voor een waarheidsclaim het belang van de leer, de confessie en gezamenlijke afspraken wegdrukt, is ten dode opgeschreven.
Vervreemding
We delen het gevoelen van vervreemding, zoals dat onder andere door het Christelijk Gereformeerd Beraad tot uitdrukking is gebracht. Waar we als kerken ons beginsel verzaken en onze eigen geschiedenis vergeten, komen we in kerkelijk drijfzand terecht. Het panelgesprek over ‘Schrift en Schriftverstaan’ heeft pijnlijk duidelijk gemaakt waar de diepe oorzaak van de diversiteit in onze kerken moet worden gezocht. Niet de cultuur dient ons standpunt te bepalen, maar de Schrift.
Verootmoediging
Ook na het convent is er geen enkele reden om ons te verheffen boven wie dan ook, of dat we ergens ons eigen gelijk zoeken te halen. Maar het ‘gebouw’ van de kerken die ons lief zijn, is een ruïne geworden. Dat noopt tot verootmoediging. Want wij maken zelf deel van deze kerken uit. We staan zelf in die scheur. Het gaat in al deze zaken óók over onszelf. Laat elke hooghartigheid of zelfgenoegzaamheid uitgebannen zijn.
Verlangen
Hoe nu verder? Het is zowel een verleiding als een gevaar om in de huidige kerkelijke crisis als lokale gemeente of als ambtsdrager een eigen en onafhankelijke koers te gaan varen. Maar het is fnuikend voor de eenheid en de broederband als we los van elkaar zoeken onze eigen weg te gaan. Ook daarin zijn de Gereformeerde kerken vrijgemaakt ons een baken in zee: de bezwaarden binnen deze kerken kwamen hun onderlinge verdeeldheid niet te boven en hebben zo hun krachten versnipperd.
Laten we daarom juist nu elkaar zoeken vast te houden en daarbij voor ogen te houden wat ons altijd heeft samengebonden: een kerk die de oude gereformeerde beginselen biddend zoekt te bewaren. Daartoe is het ons verlangen dat we elkaar opwekken en versterken in het vertrouwen dat de komende generale synode, geleid door de Heilige Geest, zich niet van de goede wijs laat brengen, maar geestelijke leiding geeft, zodat we als kerken mogen terugkeren naar de gronden der vaderen.
Verwachting
Verwachten we het van onze eigen inspanningen? Zeker niet. Juist in deze hachelijke omstandigheden is onze verwachting van Hem, de opgestane en ten hemel gevaren Zoon van God, Die Zich een gemeente tot het eeuwige leven heeft uitverkoren en deze vergadert, beschermt en onderhoudt.
Het bestuur van de stichting Bewaar het Pand